استفاده از روشهای نوین درمان ناباروری مانند «رحم جایگزین» یا «رحم اجارهای» (Surrogacy)، امیدی تازه برای بسیاری از زوجین است. اما این فرآیند پیچیده پزشکی، نیازمند یک پشتوانه حقوقی بسیار محکم و دقیق است تا حقوق «والدین ژنتیکی» و «بانوی صاحب رحم» کاملاً حفظ شود. تنظیم «قرارداد رسمی رحم اجارهای» در دفتر اسناد رسمی، نقشه راهی شفاف برای ۹ ماه بارداری و زایمان است که از بروز اختلافات عمیق جلوگیری میکند.
در این راهنما، بر اساس یک نمونه قرارداد استاندارد، با جزئیات تعهدات، هزینهها و شروط حقوقی این سند آشنا میشویم.
موضوع قرارداد رحم جایگزین چیست؟
موضوع این قرارداد عبارت است از تعهد مادر جایگزین به نگهداری و پرورش جنین تشکیل شده در خارج از رحم به صورت IVF برای مدت نه ماه بارداری و سپس به دنیا آوردن نوزاد سالم و تحویل فوری آن به «طرف اول» (والدین متقاضی).
تعهدات و شروط مالی قرارداد (هزینه اجاره رحم)
یکی از مهمترین بخشهای این قرارداد، شفافسازی مسائل مالی است. معمولاً پرداختها به چند بخش تقسیم میشوند:
- مبلغ کل قرارداد: مبلغی توافقی (مثلاً 500 میلیون تومان) که معمولاً طی اقساط پرداخت میشود (مثلاً بخشی در ماه ۶ بارداری و بخش عمده آن پس از زایمان و تحویل نوزاد).
- نفقه ماهانه: مبلغی که ماهانه (مثلاً 15 میلیون تومان) جهت هزینه تغذیه و مخارج بارداری به مادر جایگزین پرداخت میشود.
- هزینههای پزشکی: تمام هزینههای درمان، ویزیت، سونوگرافی، دارو، ایاب و ذهاب و زایمان بر عهده والدین متقاضی است.
- شرط دوقلویی: معمولاً در صورت دوقلو شدن جنین، مبلغی به قرارداد اصلی و نفقه ماهانه اضافه میشود.
تعهدات حیاتی مادر جایگزین
در این سند، مادر جایگزین متعهد میشود که:
- رعایت کامل بهداشت و دستورالعملهای پزشک معالج را انجام دهد.
- از انجام امور خطرناک که سلامت جنین را تهدید میکند، پرهیز نماید.
- اجازه نظارت و حضور مداوم طرف دیگر را جهت مراقبت از وضعیت بارداری بدهد.
- در بیمارستان و نزد پزشک تعیین شده حاضر شود.
- در صورت نیاز به عمل کاهش جنین (در موارد سه قلو و بالاتر) یا سرکلاژ (دوختن دهانه رحم)، تابع نظر پزشک باشد.
ریسکها، سقط جنین و ضمانت اجرا
این قرارداد پیشبینیهای دقیقی برای شرایط بحرانی دارد:
- سقط جنین بر اثر سهلانگاری: اگر جنین به دلیل عدم رعایت دستورات پزشک توسط مادر جایگزین سقط شود، وی ملزم به جبران تمام خسارات و هزینههای انجام شده (شامل پانکچر و تخمککشی) خواهد بود.
- سقط جنین طبیعی/منفی شدن آزمایش: در این صورت قرارداد خودبهخود لغو شده و مبلغی (بجز هزینههای پزشکی انجام شده) پرداخت نمیشود.
- عوارض زایمان: اگر زایمان منجر به عوارضی مانند برداشتن رحم (هیسترکتومی) شود، پرداخت هزینههای درمان بر عهده طرف اول است.
مدارک لازم برای تنظیم قرارداد در دفترخانه
| مورد |
مدارک لازم |
| والدین متقاضی |
- اصل شناسنامه و کارت ملی زوجین.
- ثبتنام در سامانه ثنا.
|
| مادر جایگزین |
- اصل شناسنامه و کارت ملی (و مدارک همسر در صورت تأهل و لزوم رضایت ایشان).
- ثبتنام در سامانه ثنا.
- تاییدیه پزشکی مبنی بر سلامت جسمانی و آمادگی برای بارداری (اختیاری).
|
| اسناد مرتبط |
- معرفینامه از مرکز ناباروری یا پزشک معالج. (اختیاری)
|
تنظیم قرارداد رحم جایگزین در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران
این قرارداد یکی از حساسترین اسناد حقوقی است که با جان دو انسان (مادر و نوزاد) و آرزوی یک خانواده سر و کار دارد. تنظیم دقیق، شفاف و همهجانبه این سند برای پیشگیری از مشکلات حقوقی در ۹ ماه بارداری و زمان تحویل نوزاد حیاتی است. ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، با درک ظرافتهای این موضوع، آماده تنظیم دقیق این قرارداد برای شما هستیم.
برای تنظیم این سند، طرفین محترم باید با هماهنگی قبلی و در دست داشتن مدارک به صورت حضوری به دفترخانه مراجعه فرمایند.