پس از فوت یک شخص، تقسیم اموال بین ورثه یکی از مهم‌ترین مراحل قانونی است. گاهی، نگهداری یک ملک به صورت مشاع (شراکتی) بین تمام ورثه امکان‌پذیر یا مطلوب نیست. در چنین شرایطی، راه‌حل رایج این است که برخی از ورثه سهم خود را به سایرین واگذار کرده و معادل ریالی آن را دریافت کنند. برای ثبت رسمی این توافق و جلوگیری از هرگونه مشکل در آینده، سندی با عنوان «اقرارنامه دریافت سهم الارث» در دفتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود.
در این مطلب به طور خاص به یکی از رایج‌ترین انواع این اقرارنامه، یعنی «اقرارنامه دریافت ثمن اعیان توسط زوجه» می‌پردازیم.
اقرارنامه دریافت سهم الارث چیست؟
این سند یک اقرارنامه رسمی است که در آن، یکی از ورثه رسماً اعلام می‌کند که معادل ریالی قدرالسهم موروثی خود از یک مال معین (مانند یک پلاک ثبتی) را به طور کامل از سایر ورثه دریافت کرده است. با امضای این سند، فرد اقرارکننده هرگونه حق ادعا و اعتراض در آینده نسبت به آن سهم الارث را از خود سلب و ساقط می‌نماید. این سند، یک تسویه حساب قطعی بین آن ورثه و سایر وراث محسوب می‌شود.
مفهوم «ثمن اعیان» و سهم الارث زوجه از املاک
یکی از کاربردهای اصلی این اقرارنامه، مربوط به سهم الارث همسر (زوجه) از اموال غیرمنقول (ملک) شوهر متوفی است. بر اساس قوانین مدنی ایران:
- عرصه: به زمین یک ملک گفته می‌شود.
- اعیان: به ساختمان و بنای ساخته شده روی آن زمین گفته می‌شود.
در صورتی که متوفی فرزند داشته باشد، همسر او از خود زمین (عرصه) ارث نمی‌برد، اما از قیمت و ارزش ساختمان (اعیان) ارث می‌برد. به همین دلیل، معمولاً سایر ورثه (فرزندان) با پرداخت قیمت سهم الارث همسر از بنای ساختمان (که به آن ثمن اعیان می‌گویند)، سهم وی را خریداری می‌کنند و زوجه با امضای این اقرارنامه، دریافت وجه را رسماً تأیید می‌کند.
چرا تنظیم این اقرارنامه ضروری است؟
- برای ورثه‌ای که وجه را دریافت می‌کند: این سند مدرکی برای شفافیت مالی است.
- برای ورثه‌ای که وجه را پرداخت می‌کنند: این اقرارنامه یک سند قطعی و محکم برای اثبات تسویه حساب با ورثه دیگر است. بدون این سند، آن‌ها در آینده برای فروش یا انتقال آن ملک با مشکل مواجه خواهند شد، زیرا همچنان بخشی از ملک به نام ورثه دیگر ثبت است.
- برای جلوگیری از اختلافات آینده: این سند به هرگونه ادعای احتمالی در آینده مبنی بر عدم دریافت سهم الارث پایان می‌دهد.
مدارک لازم برای تنظیم اقرارنامه در دفترخانه
| مورد |
مدارک لازم |
| اقرارکننده (ورثه دریافت‌کننده وجه) |
- اصل کارت ملی هوشمند یا شناسنامه جدید
- داشتن حساب کاربری فعال در سامانه ثنا
|
| اسناد ارث و ملک |
- اصل گواهی انحصار وراثت
- اصل گواهی واریز مالیات بر ارث
- اصل سند مالکیت ملک مورد نظر
- شناسنامه متوفی جهت احراز رابطه
|
نکته: برای تنظیم این سند، تنها حضور ورثه‌ای که وجه را دریافت می‌کند (اقرارکننده) در دفترخانه کافی است.
هزینه تنظیم سند اقرارنامه دریافت سهم الارث در دفترخانه
- هزینه تنظیم این سند در دفترخانه اسناد رسمی 930 تهران در سال 1404 مطابق تعرفه‌های مصوب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، مبلغ 573,000 تومان است.
- این مبلغ ثابت و مقطوع بوده و قابل افزایش یا کاهش نیست و هیچ دفترخانه‌ای مجاز به دریافت مبلغی بیشتر یا کمتر از تعرفه اعلام شده نمی‌باشد.
پرداخت هزینه تنظیم سند می‌بایست پس از اتمام مراحل تنظیم و پیش از امضای نهایی، از طریق کارت بانکی و توسط یکی از مراجعین محترم صورت پذیرد.
در مواردی که تعداد طرفین یک سند بیش از دو نفر باشد، مطابق با تعرفه قانونی، مبلغ 22.000 تومان به ازای هر نفر اضافی به هزینه کل سند افزوده خواهد شد.
پس از پرداخت موفق هزینه و ثبت اطلاعات مربوطه در سیستم، شناسه یکتای سند برای شما صادر می‌گردد. در نهایت، پس از انجام تشریفات امضاء، ثبت اثر انگشت و تأیید نهایی توسط سردفتر، یک نسخه چاپی از سند به هر یک از طرفین حاضر تحویل داده شده و همچنین نسخه الکترونیک آن جهت دسترسی دائمی در کارتابل شخصی شما در سامانه کاتب بارگذاری خواهد شد.
ما در دفترخانه اسناد رسمی 930 تهران، همواره در تلاشیم تا با شفافیت کامل و رعایت دقیق قوانین و مقررات، بهترین خدمات را به شما مراجعین گرامی ارائه دهیم.
تنظیم اقرارنامه سهم الارث در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران
فرآیند تقسیم ارث نیازمند دقت و رعایت کامل جوانب قانونی است تا از بروز اختلافات در خانواده جلوگیری شود. ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، با بررسی دقیق مدارک انحصار وراثت و مالکیت، آماده‌ایم تا اقرارنامه دریافت سهم الارث را به صورت دقیق و معتبر برای شما تنظیم نماییم.
برای تنظیم این سند، ورثه محترم (اقرارکننده) می‌تواند با در دست داشتن مدارک فوق به صورت حضوری به دفترخانه مراجعه فرماید.
