این سوال، به مهمترین دغدغه میلیونها ایرانی تبدیل شده است که با تکیه بر عرف چندین ساله، سرمایه زندگی خود را با یک برگه به نام “قولنامه” یا “مبایعهنامه” معامله کردهاند. اگر شما هم چنین سندی در دست دارید یا قصد خرید ملک دارید، بگذارید پاسخ را در همین ابتدا به صورت قاطع و شفاف به شما بدهیم: خیر، از منظر قانون جدید، قولنامه عادی دیگر سندی برای اثبات مالکیت شما در دادگاه و ادارات دولتی محسوب نمیشود.
دوران اتکا به اسناد عادی برای خرید و فروش ملک به پایان رسیده است. در این مقاله به شما توضیح میدهیم که این تغییر بزرگ قانونی دقیقاً به چه معناست و برای حفظ سرمایهتان چه اقدامی باید انجام دهید.
ماده ۱ قانون جدید: انقلابی در اعتبار اسناد ملکی
برای درک عمق این تغییر، باید با ماده ۱ قانون الزام به ثبت رسمی املاک آشنا شویم. این ماده به صراحت میگوید هر معاملهای (مانند خرید و فروش) که به انتقال مالکیت یک ملک منجر شود، اگر در “سامانه ثبت الکترونیک اسناد” ثبت نشود و به سند رسمی ختم نگردد، فاقد اعتبار است.
این یعنی چه؟ یعنی اگر شما آپارتمانی را با یک مبایعهنامه که در بنگاه املاک تنظیم شده خریداری کنید و فروشنده بعداً از انتقال سند رسمی امتناع کند، شما دیگر نمیتوانید با استناد به آن مبایعهنامه در دادگاه، خود را به عنوان “مالک” ملک معرفی کنید.
بزرگترین ریسک قولنامه در قانون جدید: تله “استرداد عوضین”
شاید بپرسید پس تکلیف پولی که پرداخت کردهام چه میشود؟ قانون جدید میگوید در چنین شرایطی، تنها حقی که برای شما باقی میماند، درخواست “استرداد عوضین” است. یعنی شما فقط میتوانید اصل پولی که پرداخت کردهاید را پس بگیرید، نه خودِ ملک یا ارزش روز آن را.
بگذارید با یک مثال این خطر بزرگ را روشن کنیم:
فرض کنید شما در سال 1406 یک آپارتمان را به مبلغ 15 میلیارد تومان با یک قولنامه عادی میخرید. در سال 1407، ارزش همان آپارتمان به 18 میلیارد تومان میرسد. اگر فروشنده به هر دلیلی زیر قول خود بزند، شما نمیتوانید ادعای مالکیت آپارتمان 18 میلیاردی را داشته باشید. دادگاه فقط فروشنده را ملزم میکند که همان 15 میلیارد تومان اولیه شما را پس بدهد. در این معامله، شما عملاً ۳ میلیارد تومان ضرر کردهاید!
این دقیقاً همان ریسک ویرانگری است که قانون جدید با حذف اعتبار قولنامههای عادی، جلوی آن را گرفته است.
تکلیف قولنامهها و مبایعهنامههای قدیمی چه میشود؟
یک تصور اشتباه رایج این است که تمام قولنامههای قدیمی “باطل” شدهاند. اینطور نیست! سند شما باطل نشده، بلکه کارکرد آن تغییر کرده است. قولنامه قدیمی شما اکنون یک “سند ادعای مالکیت” است که باید وضعیت آن را هرچه سریعتر مشخص کنید.
دولت برای حل مشکل همین اسناد، راهکار ارائه کرده است. شما باید فوراً ادعای مالکیت خود را در سامانه ساماندهی اسناد عادی ثبت کنید. ثبت در این سامانه، اولین قدم برای شروع فرآیند دریافت سند رسمی تکبرگ و تثبیت مالکیت شماست. هرگونه تعلل در این کار، ریسک از دست دادن حقوقتان را افزایش میدهد.
نتیجهگیری: تنها راه امن، تنظیم سند رسمی است
دوران اعتماد به قولنامههای دستی و مبایعهنامههای بنگاهی برای تضمین مالکیت به سر آمده است. قانون جدید یک پیام روشن دارد:
- برای معاملات جدید: تنها راه امن و قانونی برای خرید و فروش ملک، مراجعه به دفتر اسناد رسمی و تنظیم سند قطعی است.
- برای اسناد عادی قدیمی: اولین و فوریترین اقدام، ثبت ادعای خود در سامانه ساماندهی اسناد عادی برای شروع فرآیند رسمی شدن است.
این تغییرات قانونی برای حفاظت از سرمایه شما در برابر کلاهبرداری و اختلافات طراحی شدهاند. اجازه ندهید عدم آگاهی، شما را در معرض ریسکهای جبرانناپذیر قرار دهد.
تیم حقوقی دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، با تسلط کامل بر قوانین جدید، آماده است تا به شما برای انجام یک معامله امن و یا ثبت و پیگیری اسناد عادی قدیمیتان، مشاوره تخصصی و رایگان ارائه دهد.
برای حفظ امنیت معامله و سرمایه خود، همین امروز با ما تماس بگیرید.
