آیا می‌دانستید اگر راننده‌ای در حالت مستی، بدون گواهینامه یا با سرقت وسیله نقلیه باعث حادثه شود، شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت به زیان‌دیده، می‌تواند کل مبلغ را از راننده مقصر بازپس گیرد؟ قانون بیمه اجباری، این امکان را از طریق صدور اجرائیه در اجرای ثبت و بدون نیاز به دادگاه فراهم کرده است. در این مقاله به طور کامل با این فرآیند مهم، مدارک و شرایط آن آشنا می‌شوید.
قدرت اجرایی بیمه‌گر: راهنمای صدور اجرائیه برای وصول خسارت
بیمه شخص ثالث برای حمایت از زیان‌دیدگان حوادث رانندگی طراحی شده، اما سپری برای رانندگان پرخطر و متخلف نیست.
بازیافت خسارت توسط بیمه‌گر به چه معناست؟
بیمه شخص ثالث برای حمایت از زیان‌دیدگان حوادث رانندگی طراحی شده، اما سپری برای رانندگان پرخطر و متخلف نیست. هدف اصلی این بیمه، جبران سریع خسارت‌های جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث است تا قربانیان حوادث دچار مشکل نشوند. اما این به آن معنا نیست که راننده مقصر از هرگونه مسئولیتی مبراست.
بر اساس قانون بیمه اجباری خسارت وارده به شخص ثالث، در شرایطی که راننده با تخلفات سنگین و خطرناک باعث وقوع حادثه شده باشد، شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت به فرد زیان‌دیده، این حق را دارد که برای بازپس‌گیری (بازیافت) تمام وجوه پرداخت شده به راننده مقصر مراجعه کند. این قانون به شرکت بیمه اجازه می‌دهد تا برای وصول این مطالبات، بدون نیاز به حکم دادگاه و مستقیماً از طریق اداره اجرای ثبت، اجرائیه صادر نماید. این فرآیند از طریق دفاتر اسناد رسمی آغاز می‌شود.
در چه شرایطی بیمه خسارت پرداخت شده را پس می‌گیرد؟
این حق بازیافت برای بیمه‌گر، تنها در موارد خاص و تخلفات سنگین زیر ایجاد می‌شود:
- اثبات عمد راننده در ایجاد حادثه: در صورتی که دادگاه حکم به عمدی بودن حادثه توسط راننده بدهد.
- رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان: اگر این موضوع توسط نیروی انتظامی، پزشکی قانونی یا حکم دادگاه تأیید شود.
- نداشتن گواهینامه رانندگی یا عدم تناسب گواهینامه با وسیله نقلیه: برای مثال، رانندگی با اتوبوس با داشتن گواهینامه سواری.
- سرقتی بودن وسیله نقلیه: در صورتی که حادثه با وسیله نقلیه مسروقه یا مغصوب ایجاد شده باشد و راننده از این موضوع آگاه باشد.
مراحل صدور اجرائیه برای بازیافت خسارت
فرآیندی که شرکت بیمه برای بازپس‌گیری خسارت طی می‌کند، به شرح زیر است:
- پرداخت خسارت به زیان‌دیده: ابتدا شرکت بیمه مطابق وظیفه قانونی خود، خسارت را به طور کامل به شخص ثالث زیان‌دیده پرداخت می‌کند.
- جمع‌آوری اسناد و مدارک اثباتی: شرکت بیمه مدارک لازم برای اثبات یکی از تخلفات سنگین فوق را (مانند گزارش پلیس، رأی دادگاه و…) جمع‌آوری می‌کند.
- مراجعه به دفتر اسناد رسمی: نماینده قانونی شرکت بیمه با در دست داشتن مدارک، به یکی از دفاتر اسناد رسمی واقع در محل اقامت خود (شرکت بیمه) مراجعه می‌کند.
- ثبت و ارسال درخواست: سردفتر پس از بررسی مدارک و احراز سمت متقاضی، درخواست صدور اجرائیه را در سامانه ثبت و به صورت الکترونیکی به اداره اجرای ثبت ارسال می‌کند.
- شروع عملیات اجرایی علیه راننده مقصر: اداره ثبت، اجرائیه را صادر و به راننده مقصر ابلاغ می‌کند. در صورت عدم پرداخت، عملیات توقیف اموال وی برای وصول مطالبات بیمه‌گر آغاز می‌شود.
مدارک لازم برای درخواست صدور اجرائیه
شرکت بیمه برای ارائه درخواست خود به دفترخانه، باید مدارک زیر را به طور کامل ارائه دهد:
- مدارک احراز هویت و سمت نماینده بیمه‌گر.
- اصل قرارداد بیمه (بیمه‌نامه).
- اصل اسناد پرداخت خسارت به شخص زیان‌دیده.
- مدارک اثبات‌کننده تخلف سنگین راننده، از جمله یکی از موارد زیر:
- حکم دادگاه مبنی بر اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه.
- تأییدیه نیروی انتظامی، پزشکی قانونی یا دادگاه مبنی بر مست بودن راننده یا استعمال مواد مخدر.
- تأییدیه راهنمایی و رانندگی مبنی بر فقدان گواهینامه راننده یا عدم تناسب آن.
- تأیید نیروی انتظامی مبنی بر مسروقه بودن وسیله نقلیه.
- فرم تقاضانامه تکمیل شده اجرائیه.
مزایای اجرای این قانون برای جامعه و صنعت بیمه
| مزایا برای جامعه |
مزایا برای صنعت بیمه |
| افزایش مسئولیت‌پذیری رانندگان و کاهش رفتارهای پرخطر. |
جلوگیری از تقلب و سوءاستفاده از بیمه. |
| افزایش ایمنی جاده‌ها و کاهش حوادث ناشی از تخلفات سنگین. |
حفظ منابع مالی شرکت‌های بیمه و توانگری آن‌ها. |
| تضمین حمایت از قربانیان و در عین حال، مجازات متخلفین. |
امکان مدیریت بهتر ریسک و ارائه خدمات با قیمت مناسب‌تر. |
نکات مهم برای رانندگان و صاحبان وسایل نقلیه
- بیمه‌نامه پوشش شما نیست، پوشش مسئولیت شماست: بیمه شخص ثالث در وهله اول برای جبران خسارت دیگران است. این قانون نشان می‌دهد که در صورت تخلف سنگین، مسئولیت مالی نهایی با خود شماست.
- هرگز بدون گواهینامه رانندگی نکنید: رانندگی بدون گواهینامه معتبر، علاوه بر جریمه و توقیف خودرو، می‌تواند چنین عواقب مالی سنگینی را در صورت بروز حادثه به همراه داشته باشد.
- عدم مصرف الکل و مواد مخدر: کوچکترین حادثه در حالت عدم هوشیاری، می‌تواند به یک بدهی بزرگ و مادام‌العمر به شرکت بیمه تبدیل شود.
استعلام و تأیید اصالت اسناد رسمی
امروزه تمامی اسناد رسمی که در دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شوند، دارای شناسه یکتا و رمز تصدیق هستند. این دو کد، ابزار شما برای اطمینان از صحت و اصالت سند در هر زمان و مکانی است. برای استفاده از این قابلیت، به سامانه “تصدیق اصالت اسناد و اوراق دفاتر اسناد رسمی” به آدرس my.ssaa.ir مراجعه کرده و با وارد کردن اطلاعات خواسته شده، جزئیات سند را مشاهده کنید.
سوالات متداول در مورد بازیافت خسارت توسط بیمه‌گر
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
قانون بازیافت خسارت توسط بیمه‌گر، ابزاری هوشمندانه با دو هدف اصلی است: اول، حمایت بی‌قید و شرط و سریع از قربانیان حوادث رانندگی؛ و دوم، ایجاد بازدارندگی قوی در برابر رفتارهای رانندگی پرخطر و ضداجتماعی. این قانون تضمین می‌کند که مسئولیت‌پذیری، بخش جدایی‌ناپذیر از رانندگی است و هیچ‌کس نمی‌تواند با پنهان شدن پشت بیمه‌نامه، از عواقب تخلفات سنگین خود شانه خالی کند.
دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، آماده ارائه خدمات به شرکت‌های بیمه جهت پذیرش و ثبت درخواست صدور اجرائیه برای بازیافت خسارات مطابق با قوانین و شیوه‌نامه‌های ثبتی می‌باشد.
