پرداخت کامل وام مسکن، پایان راه نیست! تا زمانی که ‘فک رهن’ به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی ثبت نشود، سند ملک شما همچنان در گرو بانک باقی می‌ماند. فک رهن فرآیندی است که طی آن، وثیقه بودن ملک شما رسماً خاتمه می‌یابد و سندتان آزاد می‌شود. اما مراحل دقیق فک رهن چیست؟ چه مدارکی، به خصوص نامه تسویه حساب بانک، لازم است و هزینه آن چقدر است؟ این راهنما، صفر تا صد آزادسازی سند ملک در دفتر اسناد رسمی را به شما آموزش می‌دهد.
فک رهن ملک در دفتر اسناد رسمی: فرآیند و هزینه ها
بالاخره آخرین قسط وام مسکن خود را پرداخت کردید و از شر بدهی خلاص شدید؟ تبریک! اما کار هنوز تمام نشده، باید سند ملک خود را رسماً از رهن بانک آزاد کنید.
فک رهن ملک چیست؟ (آزادسازی سند پس از تسویه وام)
فک رهن به فرآیند قانونی و رسمی آزادسازی یک ملک از وثیقه بودن برای یک وام یا بدهی خاص گفته می‌شود. هنگامی که شما وامی (مثلاً وام مسکن) از بانک دریافت می‌کنید و ملک خود را به عنوان تضمین در رهن بانک قرار می‌دهید (با تنظیم سند رهنی)، تا زمان تسویه کامل بدهی، ملک شما در رهن باقی می‌ماند.
پس از پرداخت کامل اقساط و تسویه نهایی با بانک، باید با مراجعه به دفتر اسناد رسمی، سندی تحت عنوان «سند فک رهن» تنظیم کنید تا به صورت رسمی اعلام شود که بدهی شما پرداخت شده و بانک دیگر حقی بر ملک شما به عنوان وثیقه آن وام ندارد و سند شما آزاد می‌شود.
چرا فک رهن ملک اهمیت دارد و ضروری است؟
شاید فکر کنید همین که وام تسویه شده کافی است، اما انجام رسمی فک رهن ضروری است چون:
- آزادسازی کامل سند: تا زمانی که فک رهن ثبت نشود، در سوابق ثبتی ملک، همچنان به عنوان ملک در رهن شناخته می‌شود و این موضوع در استعلامات ثبتی منعکس می‌گردد.
- امکان فروش آزادانه: برای فروش ملک، خریدار معمولاً سند آزاد و بدون رهن می‌خواهد. فک رهن این امکان را فراهم می‌کند.
- امکان دریافت وام جدید: اگر بخواهید مجدداً روی همین ملک وام بگیرید، بانک جدید نیاز به سند آزاد دارد.
- رفع محدودیت‌های قانونی: با فک رهن، تمام محدودیت‌های ناشی از رهن قبلی برداشته می‌شود.
- آرامش خیال مالک: ثبت فک رهن به شما اطمینان کامل می‌دهد که هیچ ادعایی بابت وام تسویه شده، متوجه ملک شما نخواهد بود.
مراحل گام به گام فک رهن در دفتر اسناد رسمی
فرآیند آزادسازی سند ملک از رهن، مراحل مشخص و نسبتاً ساده‌ای دارد:
گام ۱: تسویه کامل بدهی با بانک
اولین و بدیهی‌ترین قدم، پرداخت کامل اصل و سود وام و هرگونه جرایم احتمالی به بانک یا موسسه مالی وام‌دهنده (مرتهن) است.
گام ۲: دریافت نامه فک رهن از بانک (کلیدی‌ترین مدرک!)
پس از تسویه حساب کامل، باید به بانکی که از آن وام گرفته‌اید مراجعه کرده و درخواست نامه رسمی فک رهن (یا مفاصاحساب کامل وام) نمایید. این نامه که خطاب به دفتر اسناد رسمی (معمولاً دفترخانه‌ای که خودتان معرفی می‌کنید یا گاهی همان دفترخانه‌ای که سند رهن اولیه را تنظیم کرده) صادر می‌شود، باید موارد زیر را تأیید کند:
- تأیید تسویه کامل بدهی توسط شما (راهن).
- اعلام رضایت بانک (مرتهن) با فک رهن از ملک مشخص (با ذکر پلاک ثبتی).
- معرفی نماینده (در صورت لزوم) یا اعلام عدم نیاز به حضور نماینده برای امضای سند فک رهن.
دریافت این نامه از بانک، حیاتی‌ترین بخش فرآیند است. بدون آن، دفترخانه نمی‌تواند فک رهن را انجام دهد.
گام ۳: مراجعه به دفترخانه با مدارک
شما به عنوان مالک ملک (راهن)، با در دست داشتن اصل نامه فک رهن بانک و سایر مدارک لازم (که در ادامه می‌آید) به دفتر اسناد رسمی منتخب خود (مثلاً دفتر ۹۳۰ تهران) مراجعه می‌کنید.
گام ۴: تنظیم سند فک رهن توسط دفترخانه
- دفترخانه مدارک شما، به‌خصوص نامه بانک را بررسی و هویت شما را احراز می‌کند.
- سپس بر اساس نامه بانک و مشخصات سند رهنی قبلی، سند رسمی «فک رهن» را تنظیم می‌نماید. این سند معمولاً متنی کوتاه دارد که اعلام می‌کند با توجه به تسویه بدهی، رهن از ملک مذکور فک گردید.
گام ۵: امضا و ثبت نهایی فک رهن
- شما (مالک/راهن) سند فک رهن و دفتر مربوطه را امضاء می‌کنید. (همانطور که گفته شد، حضور نماینده بانک برای امضا، بسته به رویه بانک و متن نامه فک رهن دارد و همیشه الزامی نیست).
- سردفتر، سند فک رهن را در سامانه ثبت آنی ثبت نهایی می‌کند.
- دفترخانه مراتب فک رهن را به صورت الکترونیکی به اداره ثبت اسناد و املاک محل اطلاع می‌دهد تا از سوابق ثبتی ملک، رهن مربوطه حذف گردد.
مدارک مورد نیاز برای انجام فک رهن
برای انجام فک رهن در دفترخانه، معمولاً به مدارک زیر نیاز دارید:
- اصل نامه رسمی فک رهن / تسویه حساب کامل وام از بانک (خطاب به دفترخانه) – (مهم‌ترین مدرک)
- اصل شناسنامه مالک / راهن
- اصل کارت ملی هوشمند مالک / راهن
- اصل سند مالکیت ملک (تک برگ یا دفترچه‌ای)
- اصل سند رهنی اولیه (در صورت وجود و دسترسی – به تسریع کار کمک می‌کند)
- پرداخت هزینه تنظیم سند فک رهن
هزینه فک رهن در دفتر اسناد رسمی چقدر است؟
خبر خوب این است که هزینه تنظیم سند فک رهن معمولاً مبلغ چشمگیری نیست. برخلاف سند رهنی اولیه که حق‌التحریر آن بر اساس مبلغ وام محاسبه می‌شود، حق‌التحریر سند فک رهن طبق تعرفه رسمی سال ۱۴۰۴، معمولاً یک مبلغ نسبتاً ثابت و اندک است (یا بر اساس تعرفه اسناد غیرمالی محاسبه می‌شود). این هزینه توسط مالک ملک (راهن) پرداخت می‌گردد.
برای اطلاع از مبلغ دقیق، می‌توانید از دفترخانه استعلام نمایید.
آیا می‌توان فک رهن را همزمان با فروش ملک انجام داد؟
بله، این کار بسیار رایج است. در این حالت:
- فروشنده (که ملکش در رهن است) با خریدار توافق می‌کند.
- در روز تنظیم سند در دفترخانه، فروشنده با بخشی از پول دریافتی از خریدار، باجه بانک مستقر در دفترخانه (در صورت وجود) یا شعبه بانک مراجعه کرده و وام را تسویه و نامه فک رهن را دریافت می‌کند (این نیازمند هماهنگی قبلی با بانک است).
- سپس بلافاصله در همان دفترخانه، ابتدا سند فک رهن و سپس سند قطعی انتقال به نام خریدار تنظیم و امضاء می‌شود.
این فرآیند نیازمند دقت و هماهنگی کامل بین خریدار، فروشنده، بانک و دفترخانه است.
خیالتان راحت! فک رهن سریع و دقیق در دفتر ۹۳۰ تهران
آزادسازی سند ملک پس از سال‌ها پرداخت قسط، لحظه‌ای شیرین است. ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران با آگاهی کامل از فرآیند فک رهن و رویه‌های بانکی:
- شما را در مورد مدارک لازم راهنمایی می‌کنیم.
- صحت نامه فک رهن بانک را به دقت بررسی می‌نماییم.
- سند فک رهن را با سرعت و دقت تنظیم و ثبت می‌کنیم.
- اطمینان حاصل می‌کنیم که اطلاع‌رسانی لازم به اداره ثبت برای آزادسازی نهایی سند شما انجام شود.
وام خود را تسویه کرده‌اید؟ برای برداشتن قدم نهایی و آزادسازی کامل سند ملک خود از طریق ثبت رسمی فک رهن، به ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران مراجعه کنید. کارشناسان ما آماده‌اند تا این فرآیند را به سرعت و به درستی برای شما انجام دهند. با ما تماس بگیرید یا به آدرس ما بیایید.
فک رهن: پایان رسمی تعهدات، آغاز مالکیت بی قید و شرط!
