بر اساس ماده ۱۰ قانون درآمد پایدار شهرداریها، اگر احداث بنا توسط مالک، مستلزم جابجایی تأسیسات شهری (آب، برق، گاز و…) باشد، هزینه آن بر عهده مالک است. در صورت استنکاف مالک، شهرداری هزینه را پرداخت کرده و سپس آن را از طریق اجرای ثبت وصول میکند. در این مقاله به طور کامل با این فرآیند قانونی، شرایط، مدارک لازم و مراحل صدور اجرائیه از طریق دفاتر اسناد رسمی آشنا میشوید.
هزینه جابجایی تأسیسات شهری: راهنمای اجرای ماده ۱۰ قانون درآمد پایدار شهرداریها
توسعه شهری و ساختوسازهای جدید گاهی مستلزم جابجایی تأسیسات زیربنایی مانند لولههای آب یا تیرهای برق است و قانون، راهکاری سریع برای تأمین و وصول هزینههای آن توسط شهرداری پیشبینی کرده است.
جابجایی تأسیسات شهری به هزینه مالک: فلسفه ماده ۱۰
توسعه شهری و ساختوسازهای جدید گاهی مستلزم جابجایی تأسیسات زیربنایی مانند لولههای آب یا تیرهای برق است و قانون، راهکاری سریع برای تأمین و وصول هزینههای آن توسط شهرداری پیشبینی کرده است. در بسیاری از موارد، شبکه تأسیسات شهری (آب، برق، گاز، مخابرات و…) پیش از توسعه یک منطقه احداث شده است. حال اگر مالک یک قطعه زمین بخواهد ساختمانی بسازد که با این تأسیسات موجود “معارض” باشد (مثلاً درب پارکینگ دقیقاً در محل یک تیر برق قرار گیرد)، مسئولیت و هزینه جابجایی آن تأسیسات بر عهده کیست؟
ماده ۱۰ قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداریها و دهیاریها مصوب سال ۱۳۹۹ به این سوال پاسخ میدهد. این ماده مقرر میدارد که هزینه این جابجایی بر عهده مالک ملک است. اما نکته مهمتر، ضمانت اجرایی آن است: اگر مالک از پرداخت هزینه خودداری کند، شهرداری میتواند رأساً هزینه را به دستگاه مربوطه پرداخت کرده و سپس معادل آن را از مالک، از طریق صدور اجرائیه در ادارات اجرای ثبت، وصول نماید.
مبنای قانونی: قدرت اجرایی مطالبات شهرداری در جابجایی تأسیسات
قدرت اجرایی این مطالبات مستقیماً از متن ماده ۱۰ نشأت میگیرد که اعلامیههای بدهی شهرداری در این خصوص را در حکم اسناد لازمالاجرا دانسته و تابع مقررات اجرایی اسناد رسمی میداند. این ویژگی، شهرداری را از مراجعه به دادگاه برای دریافت حکم پرداخت، بینیاز کرده و به آن اجازه میدهد تا از طریق یک فرآیند اداری سریع، مطالبات خود را وصول کند. این فرآیند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی آغاز میشود.
مراحل قدم به قدم صدور اجرائیه برای وصول هزینهها
فرآیندی که شهرداری برای وصول این نوع خاص از مطالبات طی میکند، به شرح زیر است:
- اعلام هزینه توسط دستگاه اجرایی: ابتدا دستگاه اجرایی مربوطه (مثلاً شرکت برق یا آب و فاضلاب) هزینه جابجایی تأسیسات معارض را محاسبه و به شهرداری و مالک اعلام میکند.
- استنکاف مالک از پرداخت: مالک از پرداخت هزینه در مهلت مقرر خودداری میکند.
- پرداخت هزینه توسط شهرداری: شهرداری برای جلوگیری از توقف پروژه ساختمانی، هزینه را به دستگاه اجرایی پرداخت مینماید.
- صدور و ابلاغ اعلامیه بدهی: شهرداری اعلامیه بدهی معادل وجه پرداخت شده را تنظیم و به مالک ابلاغ میکند.
- مراجعه به دفتر اسناد رسمی: پس از عدم پرداخت توسط مالک، نماینده قانونی شهرداری با در دست داشتن مدارک، به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه میکند.
- تکمیل و ارسال درخواست: سردفتر پس از احراز سمت و بررسی مدارک، درخواست صدور اجرائیه را در سامانه ثبت و به اداره اجرای ثبت ارسال میکند.
- شروع عملیات اجرایی: اداره ثبت، اجرائیه را صادر و برای توقیف اموال مالک به میزان بدهی اقدام مینماید.
مدارک مورد نیاز برای درخواست صدور اجرائیه
شهرداری برای ارائه درخواست خود به دفترخانه، باید مدارک زیر را ارائه نماید:
- مدارک احراز هویت و سمت نماینده شهرداری.
- اعلامیه رسمی بدهی ابلاغ شده به مالک.
- مستندات پرداخت وجه توسط شهرداری به دستگاه اجرایی مربوطه (مانند فیش واریز یا سند حسابداری).
- نامه اعلام هزینه از سوی دستگاه اجرایی (شرکت برق، آب و…).
- پروانه ساختمانی یا مستندات مربوط به پروژه.
- فرم تقاضانامه تکمیل شده اجرائیه.
اهمیت این قانون در هماهنگی توسعه شهری
| ذینفع |
تأثیر و اهمیت قانون |
| شهرداری |
جلوگیری از توقف پروژههای عمرانی و اطمینان از بازگشت هزینههای پرداخت شده. |
| دستگاههای اجرایی (آب، برق و…) |
تضمین تأمین مالی برای جابجایی تأسیسات و جلوگیری از تحمیل هزینههای پیشبینی نشده. |
| مالکین و سازندگان |
تسریع در فرآیند ساختوساز با حل مشکل تأسیسات معارض از طریق پرداخت هزینه توسط شهرداری. |
| شهر و شهروندان |
توسعه هماهنگ و منظم شهر بدون ایجاد اختلال در خدماترسانی تأسیسات زیربنایی. |
نکات کلیدی برای مالکین و سازندگان املاک
- بررسی وضعیت تأسیسات قبل از طراحی: پیش از نهایی کردن نقشههای ساختمانی، از وضعیت تأسیسات شهری در ملک و معبر مجاور آن مطلع شوید تا از تعارضهای احتمالی جلوگیری کنید.
- هزینه جابجایی، بخشی از هزینه ساخت است: این هزینه را به عنوان یکی از هزینههای جانبی و ضروری پروژه ساختمانی خود در نظر بگیرید.
- حق اعتراض به میزان هزینه: اگر به مبلغ برآورد شده توسط دستگاه اجرایی اعتراض دارید، باید اعتراض خود را از طریق مراجع قانونی پیگیری نمایید. این اعتراض مانع پرداخت هزینه توسط شهرداری و مطالبه بعدی آن نخواهد شد.
استعلام و تأیید اصالت اسناد رسمی
امروزه تمامی اسناد رسمی که در دفاتر اسناد رسمی صادر میشوند، دارای شناسه یکتا و رمز تصدیق هستند. این دو کد، ابزار شما برای اطمینان از صحت و اصالت سند در هر زمان و مکانی است. برای استفاده از این قابلیت، به سامانه “تصدیق اصالت اسناد و اوراق دفاتر اسناد رسمی” به آدرس my.ssaa.ir مراجعه کرده و با وارد کردن اطلاعات خواسته شده، جزئیات سند را مشاهده کنید.
سوالات متداول در خصوص اجرای مطالبات ماده ۱۰
جمعبندی و نتیجهگیری
ماده ۱۰ قانون درآمد پایدار شهرداریها، یک ابزار قانونی مدرن و کارآمد برای حل یکی از چالشهای رایج در توسعه شهری است. این قانون با مشخص کردن مسئولیت مالک و ایجاد یک مکانیسم اجرایی سریع برای شهرداری، از توقف پروژههای عمرانی جلوگیری کرده و تضمین میکند که هزینههای توسعه، به صورت عادلانه بین ذینفعان توزیع شود. این امر به هماهنگی بیشتر بین نهادهای شهری و تسریع در روند ساختوساز کمک شایانی مینماید.
دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، آماده ارائه خدمات به شهرداریها جهت پذیرش و ثبت درخواست صدور اجرائیه برای مطالبات قانونی آنها مطابق با آخرین قوانین و شیوهنامهها میباشد.
