اتحادیه‌ها و شرکت‌های تعاونی روستایی، عشایری و کشاورزی، با اعطای وام‌ها و تسهیلات خرد، نقشی حیاتی در حمایت از تولیدکنندگان و اقتصاد محلی ایفا می‌کنند. پایداری مالی این نهادهای مردمی، به بازگشت همین وام‌ها وابسته است تا بتوانند به سایر اعضا نیز خدمت‌رسانی کنند. قانون‌گذار با درک این اهمیت، به اسناد عادی (قراردادهای غیررسمی) این تعاونی‌ها، قدرت اجرایی اسناد رسمی را بخشیده است. این به آن معناست که این نهادها می‌توانند برای وصول مطالبات خود، راه سریع و کم‌هزینه اجرای ثبت را در پیش بگیرند. در این راهنما، جزئیات کامل این فرآیند قانونی را برای شما تشریح می‌کنیم.
اجرای وام‌های تعاونی‌های روستایی و کشاورزی بدون دادگاه – راهنمای قانونی
آیا می‌دانستید تعاونی‌های روستایی و کشاورزی می‌توانند برای وصول وام‌های پرداختی، بدون مراجعه به دادگاه و تنها از طریق دفترخانه اقدام به اجرای سند کنند؟ در این مقاله، مراحل قانونی این فرآیند را به زبان ساده توضیح می‌دهیم.
وام تعاونی روستایی پرداخت نشده؟ راهکار قانونی و سریع برای وصول آن
شرکت‌های تعاونی روستایی، کشاورزی، عشایری، صیادی و صنایع دستی، با ارائه تسهیلات به اعضای خود، چرخ‌های اقتصاد در مناطق کمتر برخوردار را به حرکت درمی‌آورند. بازگشت این سرمایه‌ها برای تداوم فعالیت این نهادها امری حیاتی است. به همین دلیل، قانون‌گذار امتیاز ویژه‌ای برای این تعاونی‌ها در نظر گرفته است. بر اساس قوانین خاص، اسناد و قراردادهای عادی مربوط به وام‌های پرداختی این تعاونی‌ها به اعضایشان، در حکم اسناد رسمی لازم‌الاجرا تلقی می‌شوند.
این بدان معناست که مدیران این تعاونی‌ها برای وصول مطالبات معوق خود، نیازی به مراجعه به دادگاه و طی کردن روندهای پیچیده و طولانی قضایی ندارند. آن‌ها می‌توانند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، مستقیماً از طریق اداره اجرای ثبت برای وصول بدهی اقدام کنند.
کدام تعاونی‌ها مشمول این قانون حمایتی هستند؟
این امتیاز قانونی، طیف وسیعی از نهادهای حامی تولید و اقتصاد روستایی و سنتی را در بر می‌گیرد:
- شرکت‌های تعاونی روستائی و اتحادیه‌های آن‌ها
- شرکت‌های تعاونی کشاورزی و اتحادیه‌های آن‌ها
- شرکت‌های تعاونی تولید
- صندوق تعاون روستائی ایرانیان
- تعاونی‌های عشایری
- تعاونی‌های صیادی
- تعاونی‌های صنایع روستائی و فرش
مراحل درخواست صدور اجرائیه برای وام‌های تعاونی
فرآیند به اجرا گذاشتن این اسناد ساده و کارآمد طراحی شده است:
- آماده‌سازی مدارک: مدیر تعاونی پس از سررسید شدن موعد وام و عدم پرداخت آن توسط عضو، مدارک لازم را آماده می‌کند.
- مراجعه به دفتر اسناد رسمی: نماینده قانونی تعاونی به یکی از دفاتر اسناد رسمی واقع در محل اقامت خود (تعاونی) مراجعه می‌کند.
- تکمیل و ثبت درخواست: در دفترخانه، فرم درخواست صدور اجرائیه تکمیل می‌شود. سردفتر پس از احراز هویت و سمت نماینده و بررسی مدارک، درخواست را به صورت الکترونیکی به اداره اجرای ثبت ارسال می‌کند.
- شروع عملیات اجرایی: اداره ثبت، اجرائیه را صادر و به عضو بدهکار ابلاغ می‌کند. در صورت عدم پرداخت در مهلت قانونی، عملیات اجرایی برای توقیف اموال وی آغاز می‌شود.
مدارک لازم برای ارائه به دفتر اسناد رسمی
تعاونی متقاضی برای ثبت درخواست خود باید مدارک زیر را به دفترخانه ارائه دهد
- مدارک احراز هویت و سمت متقاضی (مدیر تعاونی)
- قرارداد منعقد شده بین وام‌گیرنده و تعاونی
- فرم تقاضانامه تکمیل شده اجرائیه
اداره ثبت پس از ملاحظه اصل سند و تطبیق رونوشت آن، اصل سند را به متقاضی بازمی‌گرداند.
مقایسه روش اجرای ثبت با طرح دعوای حقوقی برای تعاونی‌ها
| ویژگی |
اجرای ثبت (ویژه تعاونی‌ها) |
طرح دعوای عمومی در دادگاه |
| ماهیت سند |
سند عادی در حکم سند لازم‌الاجرا |
سند عادی |
| نیاز به رأی دادگاه |
خیر |
بله، نیازمند اثبات و صدور رأی است |
| هزینه |
کمتر (شامل حق‌التحریر و حق‌الاجرا) |
بیشتر (شامل هزینه دادرسی) |
| سرعت |
بسیار بالا |
طولانی و زمان‌بر |
نکات کلیدی و محدودیت‌های این قانون
- محدودیت مبلغ: نکته بسیار مهم: این امتیاز قانونی دارای سقف مبلغ است. بر اساس “قانون اعتبار اسناد عادی وام‌های پرداختی شرکت‌های تعاونی…”، مبلغ قرارداد نباید از پنجاه میلیون ریال (پنج میلیون تومان) تجاوز نماید. برای مبالغ بالاتر، تعاونی باید از طریق دادگاه اقدام کند.
- لزوم عضویت: این قانون صرفاً برای وام‌های پرداختی به اعضای خود تعاونی کاربرد دارد
- صلاحیت مکانی: درخواست صدور اجرائیه باید در دفترخانه محل اقامت تعاونی (به عنوان بستانکار) ثبت شود.
چگونه اصالت اسناد رسمی را تأیید کنیم؟
امروزه تمامی اسناد رسمی که در دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شوند، دارای شناسه یکتا و رمز تصدیق هستند. این دو کد، ابزار شما برای اطمینان از صحت و اصالت سند در هر زمان و مکانی است. برای استفاده از این قابلیت، به سامانه “تصدیق اصالت اسناد و اوراق دفاتر اسناد رسمی” به آدرس my.ssaa.ir مراجعه کرده و با وارد کردن اطلاعات خواسته شده، جزئیات سند را مشاهده کنید.
سوالات متداول در مورد اجرای وام‌های تعاونی
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
اعطای قدرت اجرایی به اسناد عادی وام‌های تعاونی‌های روستایی، کشاورزی و عشایری، یک تدبیر هوشمندانه و حمایتی از سوی قانون‌گذار است. این ابزار به این نهادهای مردمی و حیاتی کمک می‌کند تا با سرعت و هزینه کم، منابع مالی خود را بازگردانده و چرخه ارائه خدمات به اعضای خود را زنده و پویا نگه دارند. این امر نهایتاً به تقویت اقتصاد روستایی و حمایت از تولیدکنندگان در سراسر کشور منجر می‌شود.
دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، آماده ارائه خدمات به اتحادیه‌ها و شرکت‌های تعاونی مشمول این قانون، جهت پذیرش و ثبت درخواست صدور اجرائیه مطابق با آخرین شیوه‌نامه‌های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌باشد.
