خرید و فروش یا واگذاری قبر، برخلاف تصور عموم، شباهت چندانی به معامله ملک ندارد. آنچه در واقعیت منتقل میشود، «حق انتفاع» یا حق استفاده از آن آرامگاه است که معمولاً زیر نظر اداره اوقاف یا سازمان آرامستانهای شهرداری (مانند بهشت زهرا یا بهشت معصومه) انجام میشود. اگر مالکِ حقِ استفاده از قبری هستید و قصد واگذاری آن را دارید اما فرصت دوندگیهای اداری و اخذ مجوزها را ندارید، راهکار قانونی تنظیم «وکالتنامه جامع امور اداری و انتقال قبر» در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران است.
بسیاری از افراد تصور میکنند که سند قبر مانند سند خانه است و میتوانند به راحتی آن را با یک مبایعهنامه بفروشند. اما در قوانین ثبتی و حقوقی ایران، قبر جزو اموال وقفی یا عمومی محسوب میشود و افراد صرفاً صاحب «حق استفاده» از آن هستند. بنابراین، برای انتقال این حق، ابتدا باید مجوزهای لازم از نهاد ناظر (مانند اداره اوقاف و امور خیریه یا سازمان بهشت زهرا) اخذ شود.
درست مانند وکالت کاری جامع املاک که برای انجام امور ملکی استفاده میشود، برای امور مربوط به آرامگاهها نیز نیاز به وکالتنامهای تخصصی دارید که تمام جزئیات مربوط به دفن، نبش قبر (در صورت لزوم قانونی)، تسویه حساب و انتقال را پوشش دهد.
تحلیل متن حقوقی وکالت انتقال قبر
متن سند، یک وکالتنامه دو منظوره (کاری + فروش) است. این سند به وکیل شما اجازه میدهد:
- بخش اداری: به اداراتی مانند اوقاف، ثبت احوال و مدیریت آرامستانها (در متن نمونه: گلزار شهدا و بهشت معصومه قم) مراجعه کرده و وضعیت قبر را استعلام کند.
- بخش اجرایی: اگر قبر چند طبقه باشد (مانند نمونه ۳ طبقه)، مراحل تفکیک یا ثبت آن را انجام دهد.
- بخش انتقال: پس از اخذ مجوزها، حق و حقوق ناشی از قبر را به شخص دیگری (خریدار) از طریق سند صلح یا انتقال، واگذار نماید و وجه آن را دریافت کند.
هشدار مهم: در خصوص گلزار شهدا و قطعات خاص، قوانین بسیار سختگیرانهای وجود دارد و معمولاً انتقال قبر به افراد غیر از بستگان درجه یک ممنوع است. قبل از تنظیم وکالتنامه، حتماً از مدیریت آرامستان مربوطه استعلام بگیرید که آیا اصلاً امکان انتقال وجود دارد یا خیر.
مدارک لازم برای تنظیم وکالتنامه قبر
برای تنظیم این سند در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران، همراه داشتن مدارک زیر الزامی است:
| مدارک موکل (صاحب قبر) |
مدارک وکیل |
| اصل کارت ملی هوشمند |
کارت ملی هوشمند (یا تصویر واضح) |
| اصل سند قبر (برگه واگذاری، دفترچه یا کارت قبر) |
شماره موبایل (ثبت شده در ثنا) |
| آدرس دقیق و مشخصات قطعه و ردیف قبر |
— |
نکات کلیدی در انتقال قبر
- مالیات نقل و انتقال: در حال حاضر برای انتقال حق انتفاع قبر در دفاتر اسناد رسمی، اگر به صورت «صلح حقوق» انجام شود، مالیات نقل و انتقال خاصی مانند املاک دریافت نمیشود، اما هزینه ورودی به حساب آرامستان (به عنوان همیاری یا عوارض) ممکن است سنگین باشد که وکیل باید آن را بپردازد.
- وکالت بلاعزل: اگر قبر را فروختهاید و میخواهید خریدار کارهای انتقال را انجام دهد، باید وکالت را به صورت «بلاعزل» تنظیم کنید و حق عزل وکیل را از خود سلب نمایید.
هزینه تنظیم وکالتنامه فروش قبر
490.000 تومان
