هنوز هم بسیاری از خریداران و فروشندگان خودرو نمی‌دانند آیا طبق آخرین قوانین، مراجعه به دفتر اسناد رسمی و تنظیم سند قطعی برای رسمیت یافتن مالکیت و انجام تعویض پلاک الزامی است یا خیر. پاسخ کوتاه و قاطع: خیر! با استناد به رأی دیوان عدالت اداری و رویه پلیس راهور، برگ سبز خودرو سند رسمی مالکیت است. در این مطلب به طور کامل توضیح می‌دهیم چرا این الزام برداشته شده و نقش فعلی دفاتر اسناد رسمی در این فرآیند (صدور وکالتنامه) چیست.
آیا سند دفترخانه برای تعویض پلاک الزامی است؟
یکی از پرتکرارترین سوالات در خرید و فروش خودرو این است: آیا بعد از توافق، حتماً باید برای تنظیم سند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنیم یا همان برگ سبز کافی است؟
پاسخ نهایی و قاطع: آیا سند دفترخانه برای تعویض پلاک الزامی است؟
خیر! بر اساس آخرین قوانین، مقررات و رویه‌های قضایی و انتظامی در جمهوری اسلامی ایران، تنظیم سند رسمی نقل و انتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی، دیگر یک الزام قانونی برای انجام فرآیند تعویض پلاک یا اثبات مالکیت خودرو نیست.
به عبارت ساده‌تر، شما برای اینکه پلاک خودرو را به نام خریدار بزنید و مالکیت به صورت قانونی منتقل شود، دیگر مجبور به مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای تنظیم سندی جداگانه تحت عنوان “سند قطعی خودرو” نیستید.
مروری بر گذشته: چرا قبلاً تنظیم سند در دفترخانه رایج بود؟
تا چند سال پیش، رویه متفاوتی حاکم بود. معمولاً پس از توافق اولیه، طرفین هم به مرکز تعویض پلاک مراجعه می‌کردند (برای فک و نصب پلاک) و هم به دفتر اسناد رسمی (برای تنظیم سند قطعی انتقال).
مبنای قانونی تغییر: رأی دیوان عدالت اداری و نقش پلیس راهور
این رویه دوگانه با صدور رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری دستخوش تغییر شد. دیوان در رأی خود تأکید کرد که:
- مرجع قانونی صدور سند مالکیت خودرو و شماره‌گذاری آن، نیروی انتظامی (پلیس راهور) است.
- برگ سبز خودرو (شناسنامه مالکیت وسیله نقلیه) که توسط پلیس راهور پس از احراز اصالت خودرو و هویت مالک صادر می‌شود، سند رسمی مالکیت خودرو محسوب می‌گردد.
پلیس راهور نیز متعاقباً در بخشنامه‌ها و رویه‌های اجرایی خود بر همین موضوع تأکید کرده و برگ سبز را به عنوان سند نهایی مالکیت برای انجام امور مربوط به خودرو (از جمله تعویض پلاک مجدد) به رسمیت شناخته است.
چرا برگ سبز خودرو به عنوان سند رسمی مالکیت کفایت می‌کند؟
دلایل قانونی و منطقی متعددی برای کفایت برگ سبز وجود دارد:
- احراز هویت و اصالت: در مراکز تعویض پلاک، هویت خریدار و فروشنده (یا وکیل آنها) و همچنین اصالت خودرو به دقت بررسی می‌شود.
- ثبت در سامانه مرکزی پلیس: اطلاعات مالکیت در سامانه یکپارچه پلیس راهور ثبت می‌شود.
برای تعویض پلاک به چه مدارک و مراحلی نیاز است (بدون سند دفترخانه)؟
فرآیند فعلی تعویض پلاک که منجر به انتقال رسمی مالکیت می‌شود، در مراکز تعویض پلاک و با ارائه مدارک زیر انجام می‌گیرد:
- حضور فروشنده و خریدار یا وکیل قانونی آنها (با وکالتنامه رسمی از دفترخانه).
- اصل مدارک شناسایی طرفین (یا وکیل).
- اصل برگ سبز و کارت خودروی فروشنده.
- مدارک مربوط به احراز سکونت خریدار.
- خودروی مورد معامله جهت بازدید فنی و احراز اصالت.
- پرداخت هزینه‌های مصوب دولتی در مرکز تعویض پلاک (شامل هزینه پلاک، صدور اسناد، مالیات نقل و انتقال و…).
- ارائه گواهی تسویه حساب عوارض خودرو و جرایم رانندگی.
همانطور که مشاهده می‌کنید، در این لیست، “سند قطعی تنظیم شده در دفترخانه” وجود ندارد.
نقش دفاتر اسناد رسمی در فرآیند جدید چیست؟ (تمرکز بر وکالتنامه)
با حذف الزام تنظیم سند قطعی خودرو، نقش دفاتر اسناد رسمی (مانند دفتر ۹۳۰ تهران) تغییر یافته اما همچنان مهم و کاربردی است. نقش اصلی دفترخانه در معاملات خودرو عبارت است از:
تنظیم و صدور وکالتنامه رسمی تعویض پلاک و فروش خودرو:
همانطور که پیشتر توضیح داده شد، اگر فروشنده امکان یا تمایل به حضور در مرکز تعویض پلاک را نداشته باشد، می‌تواند با مراجعه به دفتر اسناد رسمی، وکالت انجام این امور را به خریدار یا شخص دیگری بدهد. این وکالتنامه، سندی رسمی و ضروری برای پیشبرد کار توسط وکیل است.
مزایای حذف الزام سند دفترخانه برای خودرو
این تغییر قانونی مزایای قابل توجهی برای مردم داشته است:
- کاهش چشمگیر هزینه‌ها: حذف هزینه سنگین حق‌الثبت سند قطعی دفترخانه.
- صرفه‌جویی در زمان: کاهش مراحل اداری.
- تسهیل فرآیند معامله.
آیا برگ سبز به تنهایی کافی است؟ (اهمیت مراحل تعویض پلاک)
بله، برگ سبز سند مالکیت است، اما صرف داشتن برگ سبز فروشنده یا نوشتن قولنامه کافی نیست. انتقال قطعی مالکیت منوط به طی کردن کامل مراحل در مرکز تعویض پلاک و صدور برگ سبز جدید به نام خریدار است. تا قبل از این مرحله، خودرو همچنان به نام فروشنده ثبت شده و مسئولیت‌های آن با اوست.
دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران و همراهی با قوانین روز
ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران همواره مطابق با آخرین قوانین و مقررات لازم‌الاجرا عمل می‌کنیم. بر همین اساس، آماده ارائه خدمات ضروری و مرتبط در چارچوب قانون به شما عزیزان هستیم، که مهم‌ترین آن در حال حاضر، تنظیم دقیق و قانونی وکالتنامه تعویض پلاک برای تسهیل امور شماست.
اگر به عنوان فروشنده، نیاز به اعطای وکالت به خریدار برای انجام امور تعویض پلاک دارید، ما در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران آماده تنظیم وکالتنامه‌ای معتبر و قانونی برای شما هستیم. برای دریافت این خدمت، با ما تماس بگیرید یا به آدرس ما مراجعه فرمایید.
تعویض پلاک در مراکز تخصصی، وکالت انجام آن در دفترخانه معتبر!
