تنظیم سند اجاره رسمی در دفترخانه، بهترین راه برای تضمین حقوق موجر و مستأجر و جلوگیری از اختلافات آینده است. با انواع اجاره‌نامه، مدارک لازم و نکات کلیدی آن آشنا شوید.
قرارداد اجاره یکی از رایج‌ترین قراردادها بین افراد است که روابط مالی و حقوقی میان مالک (موجر) و استفاده‌کننده (مستأجر) را مشخص می‌کند. اگرچه اجاره‌نامه‌های عادی نیز معتبر هستند، اما تنظیم سند اجاره رسمی در دفترخانه اسناد رسمی، یک راهکار هوشمندانه برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و تضمین حقوق طرفین است.
چرا تنظیم سند اجاره در دفترخانه اسناد رسمی اهمیت دارد؟
سند رسمی اجاره، سندی است که توسط مأمور رسمی و در حدود صلاحیت او (سردفتر اسناد رسمی) تنظیم می‌شود و دارای اعتبار قانونی بالایی است. مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:
- قابلیت اجرای سریع: در صورت تخلف هر یک از طرفین، طرف دیگر می‌تواند بدون نیاز به طی مراحل طولانی دادرسی در دادگاه، از طریق اجرای ثبت برای احقاق حق خود اقدام کند.
- کاهش اختلافات: با ثبت رسمی شروط و تعهدات، از بروز سوءتفاهم‌ها و اختلافات آینده جلوگیری می‌شود.
- اعتبار و رسمیت: سند رسمی در برابر همگان معتبر است و نمی‌توان نسبت به آن ادعای انکار یا تردید کرد.
انواع سند اجاره رسمی
قراردادهای اجاره بسته به نوع ملک و کاربری آن، شرایط متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین انواع آن می‌پردازیم.
۱. اجاره‌نامه املاک مسکونی (آپارتمان و خانه)
این نوع اجاره‌نامه برای سکونت مستأجر و افراد تحت تکفل وی تنظیم می‌شود. مستأجر حق تغییر کاربری ملک به محل کار یا مقاصد دیگر را ندارد، مگر با رضایت کتبی موجر. در این قراردادها معمولاً تعهدات مربوط به تعمیرات اساسی بر عهده موجر و تعمیرات جزئی و هزینه‌های مصرفی بر عهده مستأجر است.
۲. اجاره‌نامه املاک تجاری (مغازه، پاساژ)
در اجاره املاک تجاری، علاوه بر اجاره‌بها، ممکن است بحث حق سرقفلی (کسب و پیشه) نیز مطرح باشد. این قراردادها معمولاً شروط دقیق‌تری دارند:
- شغل مشخص: نوع شغل مستأجر در سند قید شده و تغییر آن منوط به اجازه کتبی مالک است.
- حق واگذاری: مستأجر معمولاً بدون اجازه کتبی موجر، حق واگذاری مورد اجاره به شخص دیگر را ندارد.
- هزینه‌های مشترک: در املاک واقع در پاساژ یا مجتمع‌های تجاری، مستأجر متعهد به پرداخت هزینه‌های شارژ و نگهداری بخش‌های مشترک است.
- سرقفلی: در برخی قراردادها، مبلغی تحت عنوان سرقفلی به موجر پرداخت می‌شود که حقوقی را برای مستأجر ایجاد می‌کند. در مقابل، قراردادهایی نیز وجود دارند که در آن‌ها حق سرقفلی منتقل نمی‌شود.
۳. اجاره‌نامه املاک اوقافی
اجاره املاک اوقافی تابع قوانین و مقررات خاص سازمان اوقاف و امور خیریه است. در این نوع قراردادها نکات زیر حائز اهمیت است:
- تجدید قرارداد: مستأجر موظف است پیش از پایان مدت قرارداد، برای تمدید آن اقدام کند؛ در غیر این صورت، رابطه استیجاری خاتمه‌یافته تلقی می‌شود
- عدم واگذاری بدون اذن: انتقال ملک یا حقوق ناشی از آن به غیر، بدون موافقت کتبی اداره اوقاف و پرداخت هزینه‌های مربوطه (پذیره) ممنوع است
- احداث اعیانی: هرگونه ساخت‌وساز جدید در ملک اوقافی، نیازمند کسب مجوز کتبی از موجر (اوقاف) است.
مدارک مورد نیاز برای تنظیم سند اجاره
برای تنظیم سند اجاره رسمی در دفترخانه، طرفین باید مدارک زیر را به همراه داشته باشند:
- مدارک هویتی طرفین: کارت ملی هوشمند یا شناسنامه جدید موجر، مستأجر و ضامن (در صورت وجود).
- اسناد مالکیت: اصل سند مالکیت ملک مورد اجاره.
- پایان‌کار: گواهی پایان‌کار شهرداری برای املاک تجاری و اداری.
- پاسخ استعلام از اداره ثبت: جهت اطمینان از عدم بازداشت یا رهن بودن ملک.
- حضور طرفین: حضور همزمان موجر و مستأجر (یا وکلای قانونی آن‌ها) در دفترخانه الزامی است.
- ثبت‌نام در سامانه ثنا: داشتن حساب کاربری فعال در سامانه ثنا برای کلیه امضاکنندگان الزامی است.
مهم‌ترین شرایط و تعهدات در قرارداد اجاره رسمی
اگرچه شروط قرارداد بسته به توافق طرفین متفاوت است، اما برخی نکات به‌صورت مشترک در اکثر اجاره‌نامه‌های رسمی ذکر می‌شوند:
تعهدات موجر (مالک)
- تعمیرات اساسی: انجام تعمیرات کلی و اساسی ملک بر عهده موجر است.
- مالیات مستغلات: پرداخت مالیات‌های مربوط به ملک (مالیات بر درآمد اجاره) بر عهده موجر است.
تعهدات مستأجر
- پرداخت به‌موقع اجاره‌بها: مستأجر موظف است اجاره‌بها را در مواعد مقرر پرداخت کند. تأخیر در پرداخت معمولاً حق فسخ برای موجر ایجاد می‌کند.
- حفظ و نگهداری ملک: مستأجر باید ملک را صحیح و سالم نگهداری کرده و در پایان مدت، همان‌طور که تحویل گرفته، بازگرداند.
- عدم انتقال به غیر: مستأجر حق ندارد بدون اجازه کتبی موجر، ملک را به شخص دیگری واگذار یا اجاره ده.
- پرداخت هزینه‌های جاری: هزینه‌های مصرفی مانند آب، برق، گاز و همچنین هزینه‌های جزئی مربوط به استفاده بهتر از ملک با مستأجر است.
بر هم زدن اجاره
چنانچه پس از تنظیم قرارداد، موجر و مستأجر با توافق یکدیگر قصد بر هم زدن آن را داشته باشند، می‌توانند با تنظیم سند رسمی اقاله این کار را انجام دهند. برای اطلاعات بیشتر، مقاله “اقاله چیست؟ راهنمای کامل فسخ دوطرفه قرارداد در دفترخانه” را مطالعه فرمایید.
تنظیم سند اجاره در دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران
دفتر اسناد رسمی ۹۳۰ تهران با بهره‌گیری از تجربه و دانش کافی، آماده ارائه خدمات مشاوره و تنظیم انواع سند اجاره رسمی برای املاک مسکونی، تجاری و اوقافی است. ما به شما کمک می‌کنیم تا قراردادی جامع و بدون ابهام داشته باشید که حافظ منافع قانونی شما باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی جهت تنظیم سند، می‌توانید با ما در ارتباط باشید:
راه‌های ارتباطی با دفترخانه اسناد رسمی شماره 930 تهران:
آدرس: تهران، منطقه 2 (محله طرشت)، میدان آزادی، بلوار جناح، بلوار صالحی، نرسیده به چهارراه طرشت، پلاک 86
مسیریابی آنلاین!
تلفن: 02191306590
تماس اضطراری خارج ساعات کاری: 09129301295
ساعت کاری: 08:00 تا 14:30
سایر راه‌های ارتباطی!
