اختلافاتتان را مسالمت‌آمیز حل کنید: همه چیز درباره سند سازش در دفتر اسناد رسمی

سند سازش چیست؟ راهی مسالمت‌آمیز برای حل اختلافات

اختلاف و نزاع، بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی اجتماعی است. اما همیشه نیازی به مراجعه به دادگاه برای حل این اختلافات نیست. یکی از راه‌های کارآمد و مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به دعاوی، تنظیم سند سازش است.

دفتر اسناد رسمی به عنوان یک نهاد قانونی، این امکان را فراهم می‌کند تا طرفین یک اختلاف با توافق و رضایت خود، به آن خاتمه دهند. در این نوشتار، به بررسی جامع سند سازش تنظیم‌شده در دفتر اسناد رسمی می‌پردازیم و اهمیت آن را برای شما روشن خواهیم کرد.

تعریف دقیق و ساده سند سازش

سند سازش، توافقنامه‌ای است که بین طرفین یک اختلاف، با هدف حل و فصل مسالمت‌آمیز آن، تنظیم می‌شود. بر اساس ماده 180 قانون آیین دادرسی مدنی، این سازش می‌تواند در دفتر اسناد رسمی، دادگاه یا خارج از دادگاه صورت گیرد. هنگامی که سازش در دفتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود، جنبه رسمی و قانونی پیدا می‌کند و از اعتبار بالایی برخوردار می‌گردد. به زبان ساده، سند سازش مانند یک قرارداد است که طرفین با توافق بر سر موضوع مورد اختلاف، به آن پایان می‌دهند.

برای مثال، فرض کنید دو همسایه بر سر حدود ملک خود اختلاف دارند. آن‌ها می‌توانند به جای مراجعه به دادگاه، در یک دفتر اسناد رسمی حاضر شده و با تنظیم یک سند سازش، حدود دقیق ملک هر کدام را مشخص کنند و به این اختلاف پایان دهند.

چرا سند سازش مهم است؟

سند سازش تنظیم‌شده در دفتر اسناد رسمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

• جلوگیری از اطاله دادرسی: مراجعه به دادگاه ممکن است زمان‌بر و پرهزینه باشد. سند سازش راهی سریع‌تر برای حل اختلافات است.
• حفظ روابط: سازش به طرفین کمک می‌کند تا با حفظ احترام متقابل، به یک توافق برد-برد دست یابند و روابط خود را حفظ کنند.
• اعتبار قانونی: طبق ماده 181 قانون آیین دادرسی مدنی، هرگاه سازش در دفتر اسناد رسمی واقع شود، دادگاه ختم موضوع را به موجب سازشنامه در پرونده مربوط قید می‌نماید و اجرای آن تابع مقررات راجع به اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا خواهد بود. این بدان معناست که این سند از قدرت اجرایی بالایی برخوردار است.
• قطعیت موضوع: پس از تنظیم سند سازش و ثبت آن، موضوع اختلاف به صورت قطعی حل و فصل می‌شود و امکان طرح دوباره آن به سختی وجود دارد.

مراحل تنظیم سند سازش در دفترخانه

تنظیم سند سازش در دفتر اسناد رسمی معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. مراجعه طرفین به دفترخانه: طرفین ذی‌نفع در اختلاف، با مدارک شناسایی معتبر به دفتر اسناد رسمی مراجعه می‌کنند.
2. اعلام توافق: طرفین، توافقات خود در مورد نحوه حل اختلاف را به سردفتر اعلام می‌کنند.
3. تنظیم پیش‌نویس: سردفتر بر اساس اظهارات طرفین، پیش‌نویس سند سازش را تنظیم می‌کند.
4. مطالعه و تأیید: پیش‌نویس سند توسط طرفین مطالعه و در صورت تأیید، امضا می‌شود.
5. ثبت نهایی: سند سازش در دفتر ثبت اسناد رسمی ثبت و یک نسخه از آن به هر یک از طرفین تسلیم می‌گردد.

هزینه‌های تنظیم سند سازش بر اساس تعرفه‌های قانونی دفاتر اسناد رسمی محاسبه می‌شود و زمان مورد نیاز برای تنظیم آن معمولاً بسته به پیچیدگی موضوع و آمادگی مدارک طرفین، متغیر است.

هزینه تنظیم این سند

سند سازش چه تفاوتی با سایر اسناد دارد؟

سند سازش با سایر اسناد رسمی تفاوت‌های اساسی دارد:

• ماهیت: سند سازش با هدف حل اختلاف و رسیدن به توافق تنظیم می‌شود، در حالی که سایر اسناد معمولاً بیانگر یک معامله، تعهد یا اعطای اختیار هستند.
• لزوم وجود اختلاف: تنظیم سند سازش مستلزم وجود یک اختلاف بین طرفین است، در حالی که سایر اسناد ممکن است بدون وجود اختلاف تنظیم شوند.
• اثر حقوقی: سند سازش پس از تنظیم و ثبت، مانند یک حکم قطعی دادگاه قابلیت اجرا دارد.

چرا تنظیم سند سازش در دفترخانه بهتر است؟

تنظیم سند سازش در دفتر اسناد رسمی مزایای قابل توجهی نسبت به تنظیم آن به صورت غیررسمی دارد:

• اعتبار قانونی بالا: اسناد رسمی تنظیم‌شده در دفترخانه، دارای اعتبار قانونی بیشتری هستند و به راحتی قابل انکار نیستند.
• قدرت اجرایی: طبق قانون، سند سازش تنظیم‌شده در دفترخانه، مانند اسناد لازم‌الاجرا، قابلیت صدور اجراییه از طریق اداره ثبت را دارد.
• تخصص و بی‌طرفی سردفتر: سردفتر به عنوان یک مقام رسمی و حقوقدان، در تنظیم سند بی‌طرف بوده و به طرفین در رسیدن به یک توافق عادلانه کمک می‌کند.
• حفظ سوابق: سوابق اسناد رسمی در دفترخانه برای همیشه محفوظ می‌ماند.

اعتبار سنجی و تصدیق اصالت سند رسمی

برای اطمینان از اصالت و اعتبار اسناد رسمی تنظیم‌شده در دفاتر اسناد رسمی، می‌توانید به سامانه تصدیق اصالت اسناد مراجعه نمایید:

سامانه تصدیق اصالت اسناد

برای این کار، به شناسه یکتا و رمز تصدیق که در بالای اسناد نوشته شده است، نیاز دارید.

آیا امکان تنظیم سند سازش به صورت عادی وجود دارد؟

بله، طبق ماده 180 قانون آیین دادرسی مدنی، سازش می‌تواند به صورت غیررسمی و خارج از دادگاه نیز واقع شود. اما، سازشنامه غیررسمی برای داشتن اعتبار در دادگاه، نیازمند آن است که طرفین در دادگاه حاضر شده و به صحت آن اقرار نمایند (ماده 183 قانون آیین دادرسی مدنی). در صورت عدم حضور بدون عذر موجه، دادگاه به مندرجات سازشنامه توجهی نخواهد کرد و دادرسی را ادامه می‌دهد. بنابراین، تنظیم سند سازش در دفتر اسناد رسمی، راهی مطمئن‌تر و با اعتبار قانونی بیشتر است.

نکات مهم هنگام تنظیم سند سازش

هنگام تنظیم سند سازش به نکات زیر توجه کنید:

• وضوح و شفافیت: مفاد سازش باید به طور واضح و بدون ابهام قید شود تا از بروز اختلافات بعدی جلوگیری شود.
• جامعیت: تمام جوانب اختلاف و توافقات حاصله باید در سند ذکر شود.
• مطابقت با قانون: مفاد سازش نباید مغایر با قوانین و مقررات جاری باشد.
• رضایت طرفین: سازش باید با رضایت کامل و اراده آزادانه طرفین صورت گیرد.

سوالات متداول درباره سند سازش

مثال‌های عملی از سند سازش

• اختلافات ملکی: توافق همسایگان بر سر حدود مشترک ملک یا حق ارتفاق.
• مطالبات مالی: توافق طرفین بر سر نحوه پرداخت بدهی و اقساط آن.
• اختلافات خانوادگی (غیر از موارد انحلال نکاح): توافق زوجین بر سر مسائل مالی یا حضانت فرزند پس از جدایی (البته تنظیم سند سازش در مورد طلاق تابع مقررات خاص خود است).
• اختلافات قراردادی: توافق طرفین یک قرارداد بر سر نحوه اجرای آن یا جبران خسارت ناشی از آن.

جدول مقایسه‌ای سند سازش با سایر اسناد

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

سند سازش تنظیم‌شده در دفتر اسناد رسمی، ابزاری قدرتمند و کارآمد برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات است. این سند با برخورداری از اعتبار قانونی بالا و قابلیت اجرایی سریع، به طرفین کمک می‌کند تا بدون درگیر شدن در فرایندهای طولانی و پرهزینه دادگاه، به توافق برسند و روابط خود را حفظ کنند. اگر به دنبال راهی مطمئن و قانونی برای حل اختلافات خود هستید، تنظیم سند سازش در دفتر اسناد رسمی می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تنظیم سند سازش، می‌توانید با دفتر اسناد رسمی 930 تهران تماس بگیرید.